نشانه مهم رکود هم رشد منفی اقتصادی است. بر اساس آمارهای رسمی منتشره، اقتصاد ایران طی سالهای90 تا پایان92، رشد اقتصادی زیر صفر را تجربه کرده است بهگونهای که در سال91 این رقم به میزان کمسابقه منفی 5.8درصد رسید. کمسابقه، هم در تاریخ اقتصادی ایران، هم در سطح جهانی. با این اوصاف اقتصاد ایران در 3سال اخیر کوچکتر شده و این بهمعنای شرایط حادتر از رکود است چرا که در شرایط رکود، رشد اقتصادی سالانه بین صفر تا 2درصد مثبت است.
طبق اعلام صندوق بینالمللی پول حجم اقتصاد ایران در سال 2013، در حدود 40میلیارد دلار (6درصد)کمتر شده است. این شرایط با توجه به نیازها و الزامات اقتصادی و اجتماعی داخلی از یک سو و سرعت بالای رشد اقتصادی کشورهای رقیب و همتراز از سوی دیگر اصلا مطلوب نیست.
خوشبختانه برخلاف گذشته که تصویر درست و روشنی از اوضاع اقتصادی کشور از سوی دولتمردان ارائه نمیشد، در ماههای اخیر اجماع ملی در این زمینه ایجاد شده و همگان از دولتمردان گرفته تا کارشناسان، فعالان سیاسی و اقتصادی موافق و منتقد بر حاکمبودن شرایط رکودی در اقتصاد کشور و لزوم گذر سریع از این شرایط اشتراک نظر دارند. اما آنچه باعث نگرانی است شیوه و راهکار عبور از این شرایط است.
دولت یازدهم و مدیران اقتصادی وی اگرچه بر رساندن رشد اقتصادی از منفی به مثبت تا پایان سال تأکید دارند اما واقعیت این است که سرعت و کیفیت حرکت در این زمینه رضایتبخش نیست. نفس تغییر دولت و رویکار آمدن دولت یازدهم، فضای روانی خوبی را برای تغییر مسیر اقتصاد کشور فراهم کرد اما با وجود گذشت 9ماه هنوز پیام مشخص و راهبرد روشن اقتصادی از دولت برای فعالان اقتصادی ارائه نشده است. در مقابل بهنظر میرسد نوعی سردرگمی و اختلاف نظر بین نهادهای تصمیمگیر و برنامهریز و همچنین مقامات اقتصادی وجود دارد که بهجای ایجاد فضای مطمئن و مثبت به فضای بیاعتمادی و سرگردانی دامن میزند.
خروج از رکود مستلزم رونق سرمایهگذاری است. رونق سرمایهگذاری هم مستلزم بازگشت اعتماد، تثبیت شرایط اقتصادی و ترسیم آیندهای روشن برای اقتصاد کشور است که در حال حاضر مهیا نیست. قیمتگذاری خودرو و اختلاف نظر چند ماهه نهادهای اقتصادی و صنعتی و حاکم شدن شیوه چانهزنی و رایزنی تا منطق و تدبیر بر آن گواهی بر این شرایط است. به این وضعیت باید اختلافنظر بر سر مطالبات انباشته بانکی را هم اضافه کرد که به جای حل آن به مجادله سیاسی تبدیل شده است. این فضا بدون تردید سنگهایی بر سر راه اقتصاد است که خروج از رکود را کند، پرهزینه و طولانی میسازد.